تربیت کودکان و نوجوانان، از مباحث مهم اخلاق اجتماعی اسلام است که در منابع اسلامی، راهکارهای آن، متناسب با زمان و مکان، تبیین و ارائه شده است.
«تربیت کودک» با استناد به آیات و روایات و نظریه های علمی، مسائل اخلاقی و تربیتیِ کودک را مورد بررسی و تحقیق قرار داده است. «نقش معلم»، «تشویق و پاداش»، «سرمایههای مادی و معنوی»، «ترس»، «اعتماد به نفس»، «رهبریِ نیروها در پرتو عقل»، «مدرسه یا خشتی که از اول کج نهادهاند»، «عقل و عاطفه» و «از مادری تا وزارت» از مباحث این کتاب است.
مهمترین مباحث کتاب:
بحثی در خصوص تزکیه و تربیت در قرآن
1- درباره خود کتاب
2- درباره تزکیه و تربیت در قرآن
- عوامل سلبی
- عوامل ثبوتی
1- بار گران مسئولیت
- پیشگفتار
- مسئولیت اجتماعی
- مسئولیت فردی
- خونسردی و ملایمت
- با و ظایف حساس خود آشنا شویم
2- نفوذهای اجتماع
- عوامل دیگر
- هماهنگی کلیه ی عوامل
3- هماهنگی نیروها
- از آموزش و پرورش چه می خواهیم؟
- با خویشتن آشتی کنیم
- اصول و روش ها
4- نقش معلم
- هدف و وظیفه
- سرمشق عملی
- نکته ی اساسی
5- تنبیه و خشونت، وسیله تربیت نیست
- بیچاره لوری!
- آیینه عبرت
6- تنبیه، آزاد یا ممنوع؟
- مشکل تربیت
- راه حل صحیح
7- تشویق و پاداش
- دو سلاح مؤثر برای تقویت نیروی مربی
- ریشه روانی میل به تشویق و پاداش
- تأمین روحی، غریزه ای که باید ارضا شود
- رعایت اعتدال، مهم ترین وظیفه ی مربی است
8- عادت
- نقش حیاتی عادت
- عادت های ناروا و علاج آن
- عادت و آموزش و پرورش
9- سرمایه های مادی و معنوی
- مشکلات قرن ما
- پیکار مردم جهان
10- اجتماع و کودکان نورسته
- نگاهی به گذشته
- اهمیت آموزش و پرورش در دنیای امروز
- مسئولیت بزرگ
11- آوارگان اجتماع
12- کودکان سر راهی
- صحنه های رقت بار
- بررسی انگیزه ها
- شیرخوارگاه و پرورشگاه
- انسانی ترین و عالی ترین روش ها
13- دنیای کودک
- موجود ناشناخته
- ناشناخته تر
- انفعالات و عواطف
14- پرورش عواطف
- انسان در صحنه ی زندگی
- وراثت و محیط
15- حرکات و رفتارعاطفه ای
- عاطفه چیست؟
- عواطف مطبوع و نامطبوع
16- نقش عواطف در تربیت کودک
- اصطلاحات روان شناسی
- قسمتی از نامه دختری که خودکشی کرد!
17- نیروی شگرف عاطفه
- عقل و عاطفه
- عاطفه و تکامل
- تنها عاطفه
18- روح استوار
- دو نظریه ی مخالف
- حقیقت عاطفه
- دینداران جاهل و دانشمندان بی دین
19- ترس
- منشاء روانی ترس
- فواید و مضرات ترس
- نقش پدران، مادران و مربیان
20- اعتماد به نفس
- بسط شخصیت
- حس خود کم بینی یا عقده حقارت
- علل پیدایش و نیرومندی عقده ی حقارت
21- رهبری نیروها در پرتو عقل
- وجه اشتراک
- نظر اسلام
22- کارخانه های غم انگیز دیپلمه سازی
- سنّ روانی
23- مدرسه یا خشتی که از اول، کج نهاده اند!
- نقص کار مدارس
24- عقل و عاطفه
- نقش غده ها
- پرورش به طور دو جانبه
- روش رهبران مذاهب
25- از مادری تا وزارت
- همه چیز در حال تحول
- قطب های زندگی
- نگاهی به پرونده های پدران و مادران
- آیا اطفال می توانند به سینما بروند؟
- تجلی طبیعت زن با عاطفه ی مادری
- یک نمونه ی تاریخی
- مادری، عالی ترین مقام و بزرگ ترین افتخار زن
- پرستاری بچه ها
- زناشویی بدون فرزند
- سخنی از ویل دورانت
