طرحی از اندیشه و رهبری حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی)
در این کتاب از بیانات و خاطرات رهبر انقلاب استفاده شده و نویسنده تلاش کرده تا با گذر از تصویر رهبری به عنوان یک سخنران زبردست، به طور فشرده، نمایی روشن و سرراست از خطوط کلی زندگی، شخصیت، اندیشه و رهبری حضرت آیت الله خامنه ای ارائه کند. این کتاب که به کوشش آقای مصطفی غفاری فراهم شده را می توان نخستین نمونه در مطالعات رهبری پژوهی مبتنی بر تجربه انقلاب اسلامی دانست که نه تنها به اندیشه، بلکه به الگوی کنش و سازوکارهای رهبری آیت الله خامنه ای نیز می پردازد. از نظر ساختاربندی، کتاب از چهار بخش تشکیل شده است؛ بخش نخست؛ به آشنایی با زندگی علمی _ اجتماعی، مبارزات سیاسی و برخی ویژگیهای شخصیتی آیتاللهخامنهای پرداخته است. بخش دوم؛ که در آن با استناد به بیانات معظّمٌله تلاش شده است تا طرحی کلی از اندیشه ایشان صورتبندی شود. بخش سوم؛ بطور خاص به الگوی رهبری آیتاللهخامنهای اختصاص یافته و کارویژه رهبری در قالب دو سازوکار «گفتمان سازی» و «نهاد سازی» در آن مورد بررسی قرار گرفته است. و چهارم؛ بحثی است پیرامون چگونگی دستیابی به فهم درست از بیانات رهبر معظّم انقلاب اسلامی. در میان مباحث مطرح شده در این کتاب مواردی به چشم میخورند که هر کدام در نوع خود جالب توجه بوده و بحث پیرامون آنها میتواند در شناخت سیاست و حکومت در جامعه ایران بطور عام و الگو و شیوه حکمرانی آیتاللهخامنهای بطور خاص حائز اهمیت باشند. بحث پیرامون سؤالات و مسائل زیر از جمله این مواردند؛ اینکه حضرت آیتاللهخامنهای در سیاست و سیره عملی خود آرمانگرایی را بر واقعگرایی مقدم میدانند یا بالعکس و یا تلفیقی از این دوگانه؟ اینکه؛ دیدگاه معظّمٌله درباره ولایت مطلقه فقیه، حکم حکومتی و حدوحدود ورود رهبری به جریان امور چیست؟ آیتاللهخامنهای تاکنون در چه مواردی از حکم حکومتی استفاده کردهاند و دلایل این امر چه بوده و چه مبنایی دارد؟ اینکه هیئت تحقیق و نظارت بر عملکرد رهبری(منتخب مجلس خبرگان رهبری) چگونه بر رهبر و بیت رهبری نظارت میکنند و دیدگاه صریح آیتاللهخامنهای درباره نحوه نظارت بر رهبری چیست؟ اینکه آیا آیتاللهخامنهای غرب را همانند طیفی از صاحبنظران معاصر یک کُل واحد میدانند و قائل به پذیرش یا رد کلی تکنولوژی و فرهنگ غرب هستند یا خیر؟ و در همین چارچوب نقد آیتاللهخامنهای به افرادی که از میان برخی ویژگیهای مثبت در غرب از قبیل «پشتکار» و «ریسک پذیری» صرفاً کشف حجاب و مسائلی از این قبیل را گرفتند چگونه و در کدام یک از طیفهای صاحبنظران درباره نحوه تعامل با غرب قابل تحلیل و ارزیابی است؟، اینکه؛ چرا آیتاللهخامنهای ضمن تشکر از اعضای هیئت رئیسه دانشگاه تهران اعطای دکتری افتخاری از سوی آنان را نپذیرفتند؟ چرا علیرغم مخالفت صریح معظّمٌله درباره ستایشها و تعریف و تمجیدهایی که از ایشان به عمل میآید و امتناع از به کار بردن تعابیری از قبیل «لزوم ذوب شدن در ولایت»، برخی همچنان این ادبیات را گاهوبیگاه بکار میبرند؟ اینکه چرا سالهاست آیتاللهخامنهای مداوم از چفیه استفاده میکنند؟ چرا هر ساله نیمه رمضان جلسه با شعرا به پای ثابت برنامههای معظّمٌله تبدیل شده و مسائلی از این قبیل. کتاب «از نیمه خرداد» جامعترین کار از نوع خود تاکنون است که تلاش کرده به طرح بحث و پاسخگویی به این مسائل بپردازد. این اثر ضمن بهرهگیری از بیانات رهبری و ارجاعات مستند به آن از مباحث تئوریک و علمی بهرهمند شده است. تلاش شده تا دستهبندی مباحث بر اساس اصول علمی و منطقی صورت گیرد. بطور ویژه آنجا که از مباحث گفتمانی بحث به میان آمده است، نگارنده با استفاده از اصول علمی در تعریف«گفتمان» و تبیین مؤلفهها و شاخصهای آن بطور سنجیده تعاریف و برداشت آیتاللهخامنهای را از «گفتمان» آورده و سپس اصول و مولفههای گفتمانی را در اندیشه ایشان برشمرده است. بطور خاص مؤلف توانسته است «غیریت و دیگری سازیهای» گفتمانها را که از اصول اساسی و وجوه تمایز آنها از یکدیگر است را در بیانات و کنش سیاسی معظّمٌله برجسته ساخته و بحث را به شکل مطلوبی به پیش ببرد. به عنوان نمونه آنگاه که در بحث از گفتمانسازی به عنوان سازوکار و ابزاری که آیتاللهخامنهای در کنار «نهاد سازی» برای «مدیریت کلان ارزشی» از آن بهره بردهاند به بحث فتنه 88 اشاره میکند مؤلف نشان داده است که چگونه هنگامی که برخی نظام اسلامی را با واژه « تقلب» مورد اتهام قرار میدهند، معظّمٌله با بهرهگیری خردمندانه از واژهها و اصطلاحاتی نظیر «فتنه، مسجد ضرار، کاریکاتور انقلاب57، بصیرت، جذب حداکثری و دفع حداقلی و...» مرز بندیهای دقیقی را در برابر فتنه گران ترسیم میکنند. پس از این بحث، مراحل گفتمانسازی از سوی رهبری به گونهای بیان شده که هر کدام از اقشار جامعه میتوانند وظایف خود را به خوبی دریابند؛ واژهسازی > اقناع، اعتقاد و اقدام نخبگان > مطالبهگری عمومی > نهادینهشدن > تصمیمگیری(مسئولین و نهادهای تصمیمگیرنده) در بحث از «نهادسازی» نیز کتابِ «از نیمه خرداد» به تلاش آیتاللهخامنهای برای ایجاد نهادهای جدید در چارچوب قانون اساسی (البته با رعایت ملاحظات مربوط به کارآمدسازی نهادهای موجود و استفاده بهینه از ظرفیتهای آنان)، اشاره کرده است. تلاشها و حمایتهای رهبر انقلاب برای تأسیس نهادهای زیر تنها بخشی از این رویکرد به مثابه ابزاری است که آیتاللهخامنهای در الگوی رهبری خویش از آن بهره بردهاند؛ مجمع جهانی اهل بیت و مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در سال 1369، حمایت از تأسیس مرکز رویان در دهه 70، شکلگیری شورای راهبردی روابط خارجی در سال 1385، تأسیس هیأت عالی حل اختلاف سه قوه در سال1390، و نیز شکلگیری مرکز الگوی اسلامی_ ایرانی پیشرفت و شورای عالی فضای مجازی در همان سال و... . از دیدگاه مؤلف طرح کلی آیتاللهخامنهای برای مدیریت کلان کشور در چارچوب «مردمسالاری دینی» و با رویکرد کلان «آرمانخواهی واقعبینانه» دنبال میشود، بر پایه «آزاد اندیشی» استوار است؛ بر پایگاه اجتماعی «جوان مومن انقلابی» تکیه دارد، با الگوی «مدیریت جهادی» راهبری میشود و از سیاستهایی نظیر «اقتصاد مقاومتی» و تکنیکهایی مانند «نرمش قهرمانانه» بهره میبرد. اگرچه در این مسیر ممکن است با «تهاجم فرهنگی» و فراز و فرودهایی همچون «ریزشها و رویشها» روبرو شود اما در نهایت دستاوردهایی مانند افزایش«عمق راهبردی» جمهوری اسلامی را در پی دارد. این طرح کلان به نوبه خود، همآهنگ با سرنوشت جهان اسلام در قالب «بیداری اسلامی» و معطوف به غایت تمدنسازینویناسلامی است که خود را در «سبک زندگی اسلامیایرانی» نشان میدهد. ازاینمنظر و در یک نگاه جامع آیتاللهخامنهای در دوران زعامت خویش تلاش کردهاند تا ضمن افزایش اقتدار ملی بر اساس پایههای؛ استقلال فرهنگی، رشد علمی، اقتصاد مقاومتی و مردمسالاردیدینی، به افزایش عزت امت اسلامی کمک کنند. همچنین همانطور که معظّمٌله خود نیز گفتهاند، ایشان در تلاش بودهاند تا بر اساس سه گانه «صراحت در عقیده»، «قاطعیت در موضع» و «تسامح در رفتار» در حرکتهای سیاسی، فرهنگی و فکری جامعه ورود داشته باشند. در کنار همه این مباحث؛ مسائلی از قبیل داستان حضور سرزده آیتاللهخامنهای در کلاس درسی در دانشگاه تهران، بحث نقش و جایگاه بیت و نمایندگان رهبری در سراسر کشور و درست یا غلط بودن انتصاب تمامی نظرات آنان به رهبری، بحث از مسائل مهم پیش روی آیتاللهخامنهای در دهه سوم رهبری ایشان از قبیل؛ پرونده هستهای، موج نو بیداری اسلامی و جنگ نیابتی غرب در سوریه و حتی اینکه در اتاق محل کار آیتاللهخامنهای تابلویی از کدام حدیث امیرالمومنین(ع) نصب شده و یا تصویر کدام یک از علما وجود دارد از جذابیتهایی است که مطالعه کتاب را برای خواننده علاقمند لذت بخشتر مینماید. این کتاب بدون شک پایان آثاری از این دست نیست بلکه آغازی است برای نگارش کتابهایی با نگاه تحلیلی و با محوریت «رهبری پژوهی» در جمهوری اسلامی و در جهت تئوریزه نمودن بیانات رهبران و راهبران انقلاب اسلامی برای حرکت به سوی اهداف انقلابی که هم اکنون چند دهه از عمر خود را پشتسر گذاشته و در این روزها به سالروز آغاز دوران رهبری و بیعت مردم با آیتاللهخامنهای «از نیمه خرداد» سال 1368 نزدیک میشود.
تعداد کل : 1
بدون وضعیت : 1
در حال مطالعه : 0
در قفسه : 0
در کتابخانه : 0
خراب : 0
گمشده : 0