این کتاب روایت 151 خاطره متفاوت از دورههای مختلف زندگی سید شهیدان اهل قلم است که توسط بستگان، دوستان، همکاران، همراهان و همفکران شهید بیان شده است. در ابتدای کتاب هم زندگی خودنوشت شهید آوینی میآید و در انتها هم گزیده سخنان رهبر معظم انقلاب در دیدار با خانواده شهید (در تاریخ 2/2/1372) آمده است. اولین ویژگی خاص این کتاب نسبت به بقیه کتاب های مشابه، تنوع و تکثر خاطرات از این شخصیت برجسته و نظریه پرداز فرهنگی است و دوم اینکه خاطرات زندگی این شهید را از زبان افراد و شخصیت های مختلفی بیان شده است که هر کدام روایت گر وجوه مختلفی از حیات این شهید را بیان کرده اند. ضمناً صفحه آرایی جذاب هم کتاب را خواندنی تر کرده است.
گزیده کتاب
گزیده کتاب
گزیده۱:
با سواد واقعی:
تقریباً تمام آثار فلسفی و هنری پیش از انقلاب را خوانده بودند. نام‌های داستایوفسکی و نیچه از آن روزها یادم هست که زیاد درباره اش حرف می زدند. راجع به کامو و داستایوفسکی در مقاله ای نوشته بود که آنان فلسفه را زیسته بودند؛ نه این فقط مطالعه کرده و یا درباره آن سخن گفته باشند. فکر می کنم مرتضی هم دقیقاً این‌طور بود. به خیلی های دیگر هم می شد باسواد گفت، ولی مرتضی فضای آن روزها و آثار فلسفی و رمان‌هایش را زندگی کرده بود و چون با جان و دلش آن فضا را احساس کرده بود، وقتی جواب سوالاتش پیدا شد، دیگر درنگی نیفتاد و تزلزلی پیش نیامد. (راوی: همسر شهید)
گزیده۲:
نظارت امام زمان(عج) بر همه اعمال و رفتار ما:
چند سال از انقلاب گذشته بود که مرتضی سیگارش را ترک کرد. دلیلی که برای این کار ذکر کرد این بود آقا امام زمان(عج) در همه حال ناظر بر اعمال و رفتار ما هستند. در این صورت من چه‌طور می توانم در حضور ایشان سیگار بکشم؟ این‌گونه بود که دیگر هرگز لب به سیگار نزد. در مورد هر آدم غیرسیگاری این احتمال، هر چند ناچیز وجود دارد که یک روزی سیگار بکشد، ولی در مورد آقامرتضی این امر کاملاً غیرممکن بود؛ چون اراده اش از اراده حق ناشی می شد. همان موقع باید می فهمیدم که شهید می شود. (راوی: همسر شهید)
گزیده۳:
ستایش رهبر انقلاب از متون روایت فتح:
اوایل سال ۶۶ پس از شهادت تعدادی از همکارانمان با حضرت آیت الله خامنه‌ای دیدار داشتیم. ایشان در این دیدار خصوصی حدود یک ساعت درباره برنامه روایت فتح صحبت کردند و بیش از هر چیز روی متن برنامه ها تأکید فرمودند. بعد از ما پرسیدند: «نویسنده این برنامه کیست؟» شهید مرتضی آوینی کنار من نشسته بود. از قبل به ما سپرده بود درباره او صحبت نکنیم. ما سعی کردیم از پاسخ به پرسش آقا طفره رویم. اما آقا سوال را با تأکید بیشتر تکرار کردند. ما ناچار شدیم بگوییم سیدمرتضی. آقا فرمودند: «این متون شاهکار ادبی است و من آن‌قدر هنگام شنیدن و دیدن برنامه لذت می برم که قابل وصف نیست.» (راوی: مهدی همایون‌فر، تهیه‌کننده مجموعه روایت فتح)
گزیده۴:
اصلاً بریزیم آقای آوینی را بزنیم!:
بعد از دهمین جشنواره فیلم فجر، یک روز به دفترمان آمده بود. گفت: «جایتان خالی بود که ببینید دیشب روشنفکرها و دانشجویان هنر چه بلایی سر من آوردند!» در آنجا سمیناری بوده برای بررسی سینمای بعد از انقلاب، آقای آوینی هم یکی از سخنرانان بوده است. می گفت: سخنرانان دیگر همان چیزها را گفتند که اغلب در مجله ها نوشته می شود، طوری که یکی از استادان و کارگردانان سینما، چهل صفحه مطلب خواند که حتی یک جمله اش هم مال خودش نبود، بلکه همه مال خارجی ها بود یا ترجمه شده بود و یا هنوز ترجمه نشده بود، ولی من منابع‌شان را می دانستم...
نوبت من که رسید و با تعریف و تمجیدهایی که مجری برنامه از من کرد، لابد همه منتظر بودند من هم بروم بنا بر آداب روشنفکری سخنانی چند در مدح سینمای ایران و سینماگرانش بگویم و برای حفظ پرستیژ چیزهایی بگویم که با مشهورات و مقبولات جوامع روشنفکری مخالفتی نداشته باشد! اما من حرف خودم را زدم. جماعت نتوانستند تحمل کنند و برآشفته شدند که چرا کسی خلاف آن‌ها سخن می گوید! شلوغ می کردند، اجازه سخن گفتن به من نمی دادند و حتی از توهین و حرف‌های مخالف شئون اخلاقی هم نسبت به من خودداری نمی کردند. کار تا آنجا بالا گرفت که یک نفر بلند شد و از سر مزاح گفت: «اصلاً بریزیم آقای آوینی را بزنیم!» (راوی: محسن مومنی، نویسنده)
گزیده۵:
دوری از جناح بازی‌های سیاسی:
یادم هست در انتخابات مجلس، ۶ نفر را از لیست‌های مختلف پیدا کرده بود و به من گفت: به این‌ها رأی می‌دهم، سابقه انقلابی شان را می‌دانم. هم طرفدار امام هستند و هم جناح باز نیستند و مردمی اند. این تفکر تا آخرین لحظه با مرتضی بود. علاقه شدید به امام و اعتقاد جدی به جبهه و جنگ داشت. به هیچ وجه در چارچوب جناح‌های سیاسی قرار نمی‌گرفت. مرتضی از نظر سیاسی وقتی می خواست رأی بدهد به جناح رای نمی‌داد، به اشخاص رأی می‌داد و مفصّل تحقیق می کرد. (راوی: مسعود فراستی، منتقد سینما)
