در کتاب حاضر فرهنگ جهادی در بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی مطرح شده است. ابتدا مفهوم جهاد و فرهنگ جهادی بررسی شده و ضرورت وجود، آثار، شرایط تحقق و موانع فرهنگ جهادی گفته شده است. سپس مبحث جهادی عمل کردن در نهضت نرم‌افزاری و تولید علم مطرح شده و ضرورت و آثار آن مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه فرهنگ جهادی در حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها به بحث گذاشته شده و نقش زنان در ایجاد فرهنگ جهادی مطرح شده است. در نهایت ضرورت جهادی عمل کردن در اقتصاد، الزامات و مولفه‌های جهاد اقتصادی و اقتصاد مقاومتی بیان شده است.
گزیده کتاب
با توجه به تأکید ویژه دین مبین اسلام در خصوص وجود فرهنگ و روحیه جهاد در جامعه وعنایت ویژه ولی امر مسلمین جهان حضرت امام خامنه ای مد ظله العالی نسبت به مقوله مهم و اساسی جهاد و مبارزه ، ضرورت شناخت دقیق و درست از این مقوله برای هر فرد و جامعه لازم و ضروری است زیرا هر کاری جهاد و هر حرکتی جهادی نمی باشد و برای شناخت جهاد وفرهنگ چه جایی بهتر از محضر حکیمانه رهبر معظم انقلاب که منویات وبیانات معظم له حقیقتاً ناظر به مبانی دین و مصلحت جامعه مسلمین می باشد چنانچه در مقدمه این کتاب آمده است:
منظور از جهاد در اسلام « فقط جنگیدن و به میدان جنگ رفتن نیست»، بلکه منظور از جهاد «این است که انسان خود را همیشه در میدان حرکت و مبارزه با مانع ها و مانع تراشها ببیند، احساس تکلیف کند، احساس تعهد کند.» پس «معیارِ جهاد، شمشیر و میدان جنگ نیست. معیار جهاد، همان چیزی است که امروز در زبان فارسیِ ما در کلمه ی « مبارزه » وجود دارد. فلانی آدم مبارزی است؛ فلانی آدم مبارزی نیست. نویسنده ی مبارز؛ نویسنده ی غیر مبارز. عالِم مبارز؛ عالِم غیر مبارز. دانشجوی مبارز و طلبه ی مبارز؛ دانشجوی غیر مبارز و طلبه ی غیر مبارز. جامعه ی مبارز و جامعه ی غیر مبارز. پس، جهاد یعنی مبارزه » و « قتال یک گوشه ای از جهاد است.»
وجود جهاد و فرهنگ جهادی یکی از ضروریات لا ینفک فرد و جامعه اسلامی است زیرا مقوله جهاد و فرهنگ جهادی تکمیل کننده اسلام ناب محمدی صلوات الله علیه وآله و بفرموده امیرالمومنین علیه السلام آن مجاهد حقیقی، یکی از پایه های مهم و اساسی ایمان و طبق فرمایش قرآن کریم، جهاد ملاک تمیز مومنان حقیقی از غیر می باشد، زیرا «مؤمن حقیقی آن کسی است که ایمان را با جهاد و هجرت و نصرت همراه میکند.»
جهاد و فرهنگ جهادی همواره در طول تاریخ، مورد توجه ویژه اولیا، و پیشوایان ادیان الهی بوده است، زیرا«یک ملت وقتی معتقد به جهاد شد، در همه ی میدانها پیشرو است.» و «اگر از عوامل معنوی و آنچه خدای متعال وعده ی آن را به مؤمنان و مجاهدان راه حق داده است هم صرفِ نظر کنیم، بر حسب قوانین عادی زندگی جوامع بشری، هر جامعه ای عزتش، قدرتش، آبرو و حیثیتش، هویتش، بستگی دارد به مجاهدت و به تلاش. با تنبلی و تن آسایی، هیچ ملتی نمیتواند مقام شایسته ای را در میان ملتهای عالم یا در تاریخ پیدا کند. آنچه که ملتها را، هم در تاریخ و هم در دوران خودشان، در میان ملتهای عالم سربلند میکند، مجاهدت است» و زمانی فرد و یک ملت می تواند مجاهدت را به معنای حقیقی و واقعی خود انجام دهد ،که شناخت درست و کاملی از مفهوم جهاد و شرایط تحقق و موانع تحقق جهاد را طبق مبانی الهی داشته باشد. زیرا «جهادی عمل کردن، مفهوم خاصی دارد. هر جور کاری، جهادی نیست.»
