رساله الحقوق عنوان حدیثی طولانی از امام سجاد(ع) است. این حدیث حاوی بیش از ۵۰ تکلیف و وظیفه مؤمن نسبت به دیگران است.
رساله حقوق همچون درس‌نامه اخلاقی مؤمن در حوزه روابط فردی و اجتماعی است. وظایف فرزند در برابر پدر، مادر، وظایف همسران نسبت به یکدیگر و فرزندان و نیز وظیفه همسایه، استاد، شاگرد، امام جماعت، حکومت از جمله موضوعات این رساله است.
فهرست کتاب رساله حقوق امام سجاد به شرح ذیل است:
بزرگترین حق خداوند
فصل اول :حق نفس
حق نفست ، حق زبان، حق شنوایی، حق بینایی، حق پاهایت، حق دست تو، حق شکم، حق عورت
فصل دوم:حق اعمال
حق نماز، حق روزه، حق صدقه، حق حج، حق قربانی
فصل سوم: حق سرپرستان
حق رهبر حکومت، حق استاد، حق مالک
فصل چهارم: حق زیردستان
حق زیردست،حق خدمتکار(غلام و کنیز)، حق کسی که تو را آزاد کرده، حق شاگردت
فصل پنجم:حق اقوام
حق همسرت، حق مادرت، حق پدرت، حق فرزندت، حق برادرت
فصل ششم سایر حقوق
حق بنده آزاد شده بر مولا، حق نیکی کننده بر تو، حق مؤذن، حق امام جماعت، حق همنشین، حق همسایه، حق هم صحبت، حق شریک، حق مال، حق طلبکار، حق معاشرت کننده، حق طرفی که بر تو مدعی است، حق طرفی که تو بر او ادعایی داری، حق کسی که از تو مشورت می‌خواهد، حق کسی که به تو مشورت می‌دهد، حق نصیحت شونده، حق نصیحت کننده، حق بزرگسال، حق خردسال، حق سائل و نیازمند، حق کسی که چیزی از او خواسته می‌شود، حق کسی که خدا او را سبب خوشحالی تو قرار داده، حق کسی که به تو بدی کرده است، حق هم کیشان، حق اقلیت‌های دینی
گزیده کتاب
گزیده1:
حق النفس
حقی است كه نفس و جان انسان بر وی دارد و رعایت آن بسیار ضروری است .
در این‌باره امام سجاد(ع) می‌فرماید :
وَ اَمَّا حَقُ نَفْسِكَ عَلَیْكَ فَاَنْ تَسْتَوْفِیَها فِی طَاعَةِ ٱللَّهِ عَزَّوَجَلَّ
حق نفس بر تو این است كه او را در راه اطاعت خداوند بكارگیری
مهم ترین حق بر عهده انسان بعد از حق الله، حق النفس است .
نفس ما محل اتصال ما به خداست مشروط بر اینكه بندگی او را بپذیریم .
همه آنچه با ما ارتباط دارد اعم از اعضا و جوارحمان اعمال و رفتار ما دارای حقند .
