این کتاب اولین بار در سال 1365 مشتمل بر سیزده سخنرانی استاد منتشر شده و سپس در چاپ نوزدهم با افزودن دو سخنرانی دیگر تجدید چاپ شد. «گفتارهای معنوی» پس از چند چاب از سوی ناشر به «آزادی معنوی» تغییر نام داد
فصول کتاب
فصل اول ـ آزادی معنوی، شامل دو سخنرانی در سال 1348 شمسی که در حسینیه‌ی ارشاد تهران ایراد شده
فصل دوم ـ عبادت و دعا، شامل چهار سخنرانی در سال 1349 شمسی که در حسینیه‌ی ارشاد تهران ایراد شده
فصل سوم ـ توبه، شامل دو سخنرانی در سال 1349 شمسی که در حسینیه‌ی ارشاد تهران ایراد شده
فصل چهارم ـ هجرت و جهاد، شامل سه سخنرانی در سال 1350 شمسی که در مسجد نارمک تهران ایراد شده
فصل پنجم ـ بزرگی و بزرگواری روح، شامل یک سخنرانی که در سال 1349 شمسی که در حسینیه‌ی ارشاد تهران ایراد شده
فصل ششم ـ ایمان به غیب، شامل یک سخنرانی که در سال 1347 شمسی که در یک منزل شخصی ایراد شده
فصل هفتم ـ معیار انسانیت چیست؟، شامل یک سخنرانی در یکی از دانشگاه‌های کشور که تاریخ آن نامعلوم است.
فصل هشتم ـ مکتب انسانیت، شامل یک سخنرانی در دانشکده فنی دانشگاه تهران که تاریخ آن نامعلوم است.
محتوای کتاب
محور اصلی همهی گفتارهای این کتاب مساله‌ی خودسازی، تزکیه‌ی نفس و در یک کلمه «انسان شدن» است. که به طور اختصار به محتوای هر فصل اشاره می‌شود.
مهمترین داستان های کتاب:
در مجموع گفتارهای این کتاب حکایات واقعی متعددی نیز از اولیاء الهی ذکر شده از جمله:
توبه کردن فردی نزد آخوند ملا حسینقلی همدانی [صفحه 37]
توبه کردن فضیل عیاض [صفحه 42]
عذرخواهی از آیت‌الله العظمی حجّت [صفحه 140]
توبه‌ی حاج میرزا حبیب رضوی خراسانی[صفحه 143]
توبه‌ی بشرحافی [صفحه 146]
توبه‌ی ابوالباب [صفحه 147]
توبه‌ی زهیربن قین [صفحه 150]
داستان پوریای ولی [صفحه 168]
داستان آیت‌الله بروجردی و رفتن به مشهد [صفحه 221
گزیده کتاب
گزیده1:
بشر باید در ناحیه‌ی وجود خودش، در ناحیه‌ی روح خودش آزاد بشود تا بتواند به دیگران آزادی بدهد. لذا آزادمرد واقعی جهان کیست؟ علی‌بن‌ابیطالب یا افرادی که از طراز علی‌بن‌ابیطالب و یا تربیت‌شده‌ی دبستان او باشند. چون اینها افرادی هستند که در درجه اول از اسارت نفس خودشان نجات پیدا کرده‌اند. [صفحه 19]
گزیده2:
بزرگترین برنامه‌ی انبیا، آزادی معنوی است. اصلاً تزکیه‌ی نفس یعنی آزادی معنوی: قد اقلح من زکّیها و قد خاب من دسّها. (سوره‌ی شمس/آیات 9 و 10) و بزرگترین خسران عصر ما این است که همواره می‌گویند آزادی، اما جز از آزادی اجتماعی سخن نمی‌گویند، از آزادی معنوی، دیگر حرفی نمی‌زنند و به همین دلیل به آزادی اجتماعی هم نمی‌رسند. [صفحه 37]
گزیده3:
محور مسائل اخلاقی، خود را فراموش کردن و از خودگذشتگی و از منافع خود صرف‌نظر کردن است. همانطور که در سلامت بدن یک اصل هست که به منزله‌ی مبدا و منشا همهی خوبی‌هاست و آن مسأله «حمیه» یعنی ترک پرخوری است، در اخلاق هم یک مساله وجود دارد که اُسّ اساس همهی مسائل اخلاقی است و آن رهایی از خودی و رها کردن و ترک «منیّت» است. [صفحه 92]
گزیده4:
بندگی خدا همیشه مساوی است با آزاد شدن از غیرخدا؛ چون ادراک عظمت الهی همیشه ملازم است با ادراک حقارت غیرخدا، و وقتی انسان خدا را ـ هر چه بود ـ حقیر و کوچک دید، محال است حقیر را از آن جهت که حقیر است بندگی کند. حقیر را انسان به غلط عظیم می‌بیند که بندگی می‌کند. [صفحه 104]
